Benedictus en besluitvorming

Een echte leider doet wat hem het nuttigst oordeelt

Mijn collega Dictus en ik zijn beide op onze eigen wijze geïnspireerd geraakt door Benedictus. Niet vanuit een gelovig perspectief, maar door zijn simpele maar wijze lessen die heel praktisch in het dagelijks leven toe te passen zijn. En, ook verrassend veel raakvlakken hebben met het bedrijfsleven. Het is bijzonder hoe lessen uit de zesde eeuw na Christus ook vandaag nog van toepassing zijn! We nemen je in een aantal blogs mee in enkele van zijn tips en ideeën. Deze eerste gaat over besluitvorming en hoe je echte verantwoordelijkheid neemt als leider.

We kennen het allemaal wel. Een overleg of vergadering waar iedereen zit met maar één doel: zijn of haar eigen punt maken. Mensen dommelen half weg tot hun agendapunt aan de orde komt. Is het eenmaal zover dan willen mensen zo graag hun eigen punt maken dat er slecht geluisterd wordt naar anderen. “Een vergadering is vaker een arena dan een aandachtig overleg van mensen die samen iets willen bereiken,” schrijft Wil Derkse.[1] Terwijl we graag met z’n allen de schijn ophouden. De neuzen staan toch allemaal dezelfde kant op?

Ook in een abdij vindt besluitvorming plaats. Benedictus geeft enkele tips. “Telkens als er in het klooster iets belangrijks moet gebeuren, roept de abt de gehele gemeente bij elkaar. Hij zet dan zelf uiteen wat er speelt. Vervolgens luistert hij aandachtig naar de raad van de broeders, denkt over de zaak na en doet dan wat hij het nuttigst oordeelt.”

Meerdere dingen vallen op. Bij belangrijke beslissingen wordt iedereen betrokken. Of met andere woorden, minder belangrijke dingen kan de abt wel alleen of met enkele anderen af, maar bij belangrijke zaken betrek je iedereen. Hoe anders is dat in onze praktijk. Daar neemt de kring van betrokken meestal af naarmate de beslissingen belangrijker zijn. Bij een grote investering of een reorganisatie is vaak alleen het managementteam betrokken. Daar zijn vaak logische verklaringen voor maar Benedictus kiest een ander standpunt. Een standpunt dat als je er over nadenkt zeker hout snijdt. Juist door de kring van consultatie te vergroten, vergroot je het commitment van de mensen die het besluit straks moeten uitdragen en uitvoeren. Dat commitment is groter wanneer mensen zicht daadwerkelijk gehoord voelen.

De abt zet zelf uiteen wat er speelt, schrijft hij ook. Waarom zelf? Is het niet juist goed om ook anderen het podium te bieden? De reden daarvoor is onder meer dat het van de abt vraagt dat hij zich goed voorbereidt. Hij legt zelf uit waar de kwestie over gaat, waarom het belangrijk is en binnen welke kaders de oplossing gezocht moet worden. Mogelijk geeft hij zelf al een oplossingsrichting. Vervolgens is het de kunst om goed te luisteren.

Dat is niet gemakkelijk. De verleiding is groot om alleen die argumenten te horen die aansluiten bij zijn eigen standpunt. Om iedereen zijn zegje te laten doen, andere opinies voor de vorm mee te nemen om vervolgens uit te komen bij de conclusie die hij zelf al getrokken had. Benedictus vraagt écht te luisteren en open te staan voor nieuwe ideeën.

Ieders argumenten meenemen betekent overigens niet dat deze besluitvorming democratisch is. De leider doet wat hem het nuttigst oordeelt. Hij neemt na een zorgvuldige overweging zelf de verantwoordelijkheid voor het besluit. Hij kan zich daarmee niet verschuilen achter een meerderheid van stemmen of het niet weten van alternatieve oplossingen; die zijn immers tijdens de consultatie aan de orde gekomen. Mocht het de verkeerde beslissing blijken dan ligt de verantwoordelijkheid bij de leider en bij niemand anders.

Iedereen betrekken, zelf je zaak uiteen zetten en met oprechte aandacht luisteren. 1400 jaar oude tips die je vandaag nog kunt toepassen.

Linde Peters

Voor meer informatie neem contact op met Linde. 

Deze publicatie is de eerste in een reeks over de hedendaagse toepassingen van de lessen van abt Benedictus (6e eeuw na Christus) in het bedrijfsleven.

[1] Wil Derkse is auteur van het boek: Een levensregel voor beginners. Het is een dun en praktisch boekje waarin hij de Benedictijnse spiritualiteit vertaalt naar het dagelijks leven.