Een tsunami aan bullshit?

ChatGPT heeft mij de afgelopen weken behoorlijk bezig gehouden. Aangemoedigd door een collega ben ik er mee gaan experimenteren. Ik raakte snel onder de indruk van de mogelijkheden die het bood: vragen beantwoorden, verbanden leggen, samenvatten, vertalen en zelfs dichten. ChatGPT deed het allemaal en razend snel. Ik werd heel enthousiast, maar ik herkende ook wel iets van het onbehagen dat door veel mensen wordt gevoeld.

Met vrienden aan de borreltafel ging het ook over ChatGPT. Naast de voordelen en interessante mogelijkheden ging het ook snel over de nadelen. Twee vragen komen telkens terug: Wat zijn de gevolgen voor het onderwijs? Studenten blijken nu al in groten getale ChatGPT te gebruiken voor hun werkstukken en opdrachten. En op de sites van Universiteiten staan al waarschuwingen dat het gebruik van de ChatGPT fraude betekent. En een meer existentiële vraag; In hoeverre zijn we als mens en ik als organisatieadviseur vervangbaar…en wat dan?

Waar gaan we ChatGPT allemaal tegenkomen?
De toepassingsmogelijkheden lijken zeer groot. Studenten, maar ook bijvoorbeeld  journalisten, onderzoekers en adviseurs kunnen een schat aan informatie benaderen en binnen enkele seconden laten samenvatten en op een leesbare manier laten presenteren. Daarnaast kan ChatGPT worden geïntegreerd  in bedrijfsprocessen door het te koppelen aan de eigen website, app of software. Het model kan dan bijvoorbeeld worden ingezet voor analyse van gebruikersfeedback, het automatiseren van rapportages of de automatisering van de klantenservice (FAQ). Dus ja, we gaan het overal tegenkomen en dus zeker ook ik als organisatieadviseur.

Wat zijn de zorgen?
Een belangrijke zorg met de AI-chatbot die in de vele internet discussies wordt geuit, is de mogelijke verspreiding van onjuiste informatie. ChatGPT is heel goed in het in een volgorde zetten van woorden die statistisch gezien logisch klinken, maar het kan de betekenis niet begrijpen of weten of de uitspraken die ze maken juist zijn. De bot zelf zegt: “Mijn antwoorden zijn niet bedoeld om als feiten aanvaard te worden, en ik moedig mensen altijd aan om elke informatie, die ze van mij of andere bronnen ontvangen, te verifiëren.” Als steeds meer content wordt geproduceerd door AI, wordt het onderscheid tussen wat waar is en wat ‘goed geschreven bullshit’ is, steeds lastiger te maken.

Dat laatste zie ik dan weer als een belangrijke kans. Als organisatieadviseurs weten we al een tijdje dat het stellen van de juiste vragen vaak belangrijker is dan het geven van het juiste antwoord. Door het stellen van slimme en gevarieerde vragen, vanuit verschillende perspectieven worden de antwoorden van ChatGPT steeds interessanter. Maar het stellen van de juiste vragen blijft dus ook zeer belangrijk bij het interpreteren van de informatie die we tot ons nemen! Zolang we het vragen stellen niet overlaten aan een chatbox, zijn we wellicht dus nog niet zo snel vervangbaar.

Alhoewel……
In de Volkskrant van afgelopen zaterdag staat ook een stuk over Kunstmatige intelligentie. Als voorbeeld van de te hoge verwachtingen werd aan ChatGPT de vraag gesteld: De moeder van Piet heeft vier kinderen. Drie heten Sophie, Anna en Sem. Hoe heet de vierde? Volgens de Volkskrant geeft ChatGPT het antwoord dat het de vierde naam onmogelijk kan voorspellen. Dat ChatGPT daar intrapt, gaf mij toch een soort van genoegdoening. Dat moest ik ook zelf zien.

Maar toen ik deze zelfde vraag vandaag zelf aan ChatGPT stelde was het antwoord kort en krachtig: De vierde heet Piet……… .  Ik voelde me gek genoeg toch een beetje betrapt…..