Natuurlijk leiderschap: groei zonder te duwen

Waarom groeit gras? Omdat je eraan trekt? Omdat je duwt?

Natuurlijk niet.

En toch proberen we dat op het werk vaak wel. We zetten (soms onbewust) druk, motiveren mensen met deadlines, sturen bij met KPI’s. Allemaal vanuit het idee dat groei maakbaar is. Maar de praktijk laat iets anders zien: duurzame ontwikkeling vraagt om ruimte, ritme en vertrouwen. Dat is de kern van natuurlijk leiderschap. Het is geen vrijblijvende stijl, maar een doordachte manier van organiseren die aansluit op hoe mensen van nature leren en groeien.

Wat zegt onderzoek over groei?

Nou, best veel. Je ziet het in de gedragspsychologie en organisatiekunde. Denk aan het bekende 70:20:10-model, het concept van psychologische veiligheid en de motivatietheorie van Daniel Pink.

Volgens het 70:20:10-model leren mensen het meest (70%) door praktijkervaringen, daarna door interactie (20%) en het minst (10%) via formele opleidingen. Die dure cursus is -als je het zo bekijkt- mooi meegenomen, maar daar leer je dus het minst van.

Psychologische veiligheid dan. Dat is het idee dat mensen fouten mogen maken. Pas als mensen zich veilig voelen, durven ze iets nieuws te proberen.

Daniel Pink ontdekte dat mensen niet per se harder gaan werken als ze meer geld krijgen, maar dat ze gemotiveerder raken door meer autonomie (zelf kunnen kiezen), meesterschap (ergens goed in worden) en zingeving (het gevoel dat wat je doet ertoe doet).

Zo faciliteer je natuurlijke groei (zonder te duwen)

Interessant, maar wat kun je daar vervolgens mee? Hieronder vind je vijf manieren om mensen op de werkvloer ruimte te geven om te groeien, zonder dat je het stuur volledig loslaat.

Geef vertrouwen in plaats van oplossingen

Laat het antwoord niet meteen van jou komen. Stel vragen. Laat mensen zelf nadenken en keuzes maken. Zoals een boom zelf de zon zoekt, zoeken mensen ook hun eigen richting. Als jij maar ruimte geeft. Volgens Daniel Pink werkt dit omdat autonomie een van de drie belangrijkste motivatoren is.

Maak fouten maken normaal

In de herfst laat de natuur los wat niet meer nodig is. In teams moet dat ook kunnen. Geef regelmatig ruimte om te proberen, te falen en daarvan te leren. Daarmee creëer je psychologische veiligheid, wat cruciaal is voor innovatie.

Zie het zaadje, niet alleen de oogst

Een zaadje lijkt op het eerste gezicht niet veel bijzonders. Tot het gaat groeien. Dit kun je zelf ook toepassen. Kijk verder dan het cv van je mensen. Wat komt eruit, als je het goed voedt?

Werk met ritme, niet met druk

De natuur kent seizoenen. Waarom je organisatie niet? Plan perioden van reflectie en groei in. En ja, ook van rust. Gebruik de kracht van cyclisch denken in plaats van lineaire druk.

Benoem groei

Zie je vooruitgang bij iemand? Zeg het. Echt. Zoals een plant (volgens sommige verhalen) sneller schijnt te groeien als je ermee praat, groeit je team van jouw aandacht. Herkenning en erkenning versterken motivatie en eigenaarschap.

Natuurlijk leiderschap is geen trucje

Laten we dat nog even benadrukken. Het is een houding. En nee, je hoeft niet meteen een voedselbos aan te leggen op je bedrijventerrein. Je kunt met bovenstaande stappen ook klein beginnen!