Anja woonde afgelopen week het online congres ‘Leading in the hybrid workplace’ door Management Today bij. Hieronder haar belangrijkste take away:

Nu hybride teams de nieuwe standaard zijn, zullen leiders en teams met elkaar sturen op resultaat en niet meer op aanwezigheid. Dat is een blijvertje! Want het levert veel effectiviteit en efficiency op. Maar let op!

Tegelijkertijd is het heel belangrijk dat je als team elkaar online blijft ontmoeten om samen bezig te zijn vanuit creativiteit en verbinding. Informele gesprekken, successen vieren, complimenten geven, koffie- en borrelmomenten en lol trappen samen. En zorg dat je als directie en HR voortdurend communiceert en aandacht hebt voor de waarden van het bedrijf: hoe gaan we met elkaar en onze omgeving om in een virtuele wereld? Laat dit overal in terugkomen, in jouw voorbeeldgedrag, de trainingen en team momenten die je organiseert en in oprechte aandacht voor de zorgen en wensen van jouw mensen.

Werkgevers geven aan dat ze extra aandacht hebben voor het ‘onboarden’ van nieuwe medewerkers. Ze hebben hiervoor veelal een maatwerk programma met veel informele inwerktijd met collega’s en formele digitale trainingscomponenten. Verder is iedereen bezig met ‘resilience’; hoe zorgen we ervoor dat werknemers kunnen omgaan met de onzekerheid en stress vanuit de impact van Corona op hun werk en leven. De invulling van werk is heel anders geworden. Verder is er ook van alles aan de hand in de privélevens van werknemers.

Frequent communiceren over hoe het gaat met het bedrijf, de progressie, successen en resultaten. En ook vertellen hoe er gewerkt gaat worden en zo duidelijkheid te geven over voor wie en wat het kantoor wel beschikbaar is. En ook trainingen en activiteiten aanbieden om veerkracht te ontwikkelen en om te gaan met onzekerheid. Denk hierbij aan: mindfullness, yoga en allerlei mentale trainingen in omgaan met onzekerheid en ‘positive thinking’.

Op naar: Healthy and productive virtual teams!

Bestaat jouw team uit klonen of ‘rebellen’? Complexe vraagstukken, bijvoorbeeld over een cruciale koerswijziging, los je niet op in een bubbel. Matthew Syed pleit daarom voor meer cognitieve diversiteit.

Dankzij de wereldwijde anti-racismedemonstraties staat demografische diversiteit momenteel, terecht, in de spotlights. Maar cognitieve diversiteit, vaak maar niet per definitie overlappend met demografische of culturele diversiteit, is ook je aandacht waard. Bewust samenwerken met andersdenkenden kan jou en je organisatie veel voordeel opleveren. Vraag je als leider dus af: door welke conceptuele oogkleppen worden jullie gehinderd?

Homogeniteit leidt tot slechte beslissingen, stelt Matthew Syed in zijn boek Rebel Ideas. De Nederlandse vertaling Denken als een rebel verschijnt in augustus. Dit artikel van MT is een mooie introductie van dit boek vol waardevolle tips over leiderschap.

De praktijk van secure base leiderschap

George Kohlrieser
Vertaald door Riet Fiddelaars-Jaspers e.a.
oktober 2018
Circle Publishing

Onlangs mocht ik de hand schudden van George Kohlrieser, professor Organisatie Verandering bij IMD. Ik was uitgenodigd als Alumni voor een presentatie over zijn succesvolle boek Care to Dare. Aanleiding was het verschijnen van de Nederlandse vertaling. Mocht je ooit de gelegenheid hebben om hem te horen spreken. Zeker doen! Hij presenteert leuk, met vragen, met humor en met doordenkertjes.

DE KERN

Het boek begint met de boodschap dat ieder mens uniek is. Vervolgens bespreekt en ontleedt hij de componenten van succesvol leiderschap. Tot in detail. Hij focust in het bijzonder op wat leiders moeten doen om van hun organisatie een High Performing Organization te maken. Met Care to dare benadrukt Kohrieser dat de taak van de leider is dat hij/zij en zijn medewerkers uitdaagt om goede prestaties te leveren EN voor hen ‘zorgt’: oprechte aandacht geeft, echt luistert en naast inhoudelijk ook emotionele binding houdt.

LANGS DE LIJN

Ingewikkeld is het niet volgens Kohlrieser. Er zijn 3 componenten die leiderschap vormgeven:

1.  Het richten van focus door gebruik te maken van de ‘mind’s eye’. Hierbij gaat het om het creëren van een mindset waarbij jezelf een sterke focus aanbrengt op hetgeen je (vanuit je passie) wilt bereiken. Het geeft je de macht om resultaten van acties met eigen gedachten te beïnvloeden.

2. Het opbouwen van vertrouwen door gebruik te maken van de In deze cirkel beschrijft Kohlrieser het proces van verbinding maken met de ander tot het moment dat je uiteindelijk afscheid neemt. Het zijn 4 fasen van: Hechting, Verbinding, Scheiding en Rouw die hij uitvoerig beschrijft.

3. Het belang van het zijn en hebben van een ‘secure base’. Een persoon, plaats, doel of object dat een gevoel van bescherming maar ook van inspiratie en energie biedt. Het hebben van een secure base geeft je de (mentale) ruimte om te experimenteren en de veiligheid als een experiment niet slaagt.

Het geheel mondt uit in 4 leiderschapsbenaderingen waarbij Kohlrieser onderstaande kwadrant uitwerkt.

Uit onderzoek (niet gespecificeerd) blijkt volgens hem dat leiders die duurzaam hoogwaardig presteren en dus secure base leiders zijn, zich rechtsboven in het kwadrant bevinden. Zij hebben een houding van ‘spelen om te winnen’. Zij hebben een innerlijke stem die zegt: “samen kunnen we geweldige dingen bereiken.” Moed kenmerkt hen. Er is sprake van een goede verbinding en een optimaal gebruik van de ‘mind’s eye’. Focus houden op wat werkelijk van belang is om plezier en succes te ervaren.

DE TWIST

De eenvoud en de toepasbaarheid van de concepten van ‘Care to Dare’ spreken aan. Kohlrieser’s achtergrond als gijzelingsonderhandelaar maakt het boek ook spannend om te lezen. Het is vlot geschreven en gelardeerd met interessante cases die George zelf heeft meegemaakt. En daar zit ook mijn aarzeling over ‘waarheid’ van zijn theorie. Mij bekruipt het gevoel dat de theorie uit Care tot Dare, George ZELF tot een succesvol leider maakt. Maar of dat voor elke leider zo is…? Want zoals als George het zelf zegt: ‘ieder mens is uniek’.

MUST READ

Jazeker. Met de inzichten kun je direct aan de slag. In zijn vlot geschreven boek, biedt hij een goede samenvatting per hoofdstuk en legt hij je voortdurend interessante vragen voor. Het boek biedt je daarmee de mogelijkheid tot zelfreflectie. Zodat jij je eigen leiderschapspotentieel verder tot ontwikkeling kan brengen: vertrouwen opbouwen, verbeteringen in gang zetten en hieraan leidinggeven. Vanuit de basishouding: Caring én Daring!

19 inzichten

door Koen Marichal en Jesse Segers

3^e druk, 2015

Acco

DE KERN

Dit boek biedt nieuwe denkbeelden over leiderschap. Het oude denkbeeld van de dominante leider: richting bepalen en voor orde zorgen in crisissituaties, leeft nog sterk. Leidinggevenden die zich superieur voelen en zo het zelfvertrouwen van hun mensen ondermijnen. Het alternatief is gedeeld en authentiek leiderschap; niet-hiërarchisch en op basis van vrijwilligheid.

LANGS DE LIJN

Volgens de auteurs is er geen tekort aan leiders; we hebben nieuwe denkbeelden nodig over leiderschap. Aan de hand van 19 inzichten nemen de auteurs je mee. Het interessante is dat elk inzicht gaat over een leiderschapsthema met bijbehorende theorie (wetenschappelijke referenties), voorbeelden en getuigenissen van leiders uit diverse ondernemingen. Voorbeelden van inzichten zijn: Authentiek leiderschap wat betekent dat? Hoe werkt vertrouwen? Hoe bewerkstellig ik empowerment? Of diversiteit? Elk leiderschapsinzicht eindigt met reflectievragen om je eigen leiderschap bespreekbaar te maken in je team en concrete tips om je leiderschap te versterken. Zo maakt dit boek het praktisch voor de lezer.

DE TWIST

It takes a village to raise a child, luidt een Afrikaanse gezegde. Leiderschap staat ver af van het individuele leiderschap op basis van gezag. Volg de leider en niet de baas. De auteurs hopen dat je na het lezen van het boek goesting krijgt om zelf meer leiderschap te tonen, ongeacht je positie. Dat tonen begint volgens hen met iets kleins. Volg de leider is ook ‘de leider volgen in jezelf’. Leiderschap is een persoonlijke kwestie. In het boek vind je geen recept of model. Het gaat om: zelfbewustzijn, realiteitszin, vertrouwen, vrijheid, ontwikkeling, waarden, MOED en authenticiteit. Leiderschap ontstaat in je levensverhaal.

MUST READ

Ja, dat vind ik wel. Je wordt een beter leider als je dit boek leest.

Op een originele wijze snijden Koen en Jesse het thema leiderschap aan. Zij zien leiderschap als een proces. De reflectievragen zijn ‘to the point’, zetten je aan tot reflectie; waardoor je makkelijk taal & duiding kunt geven aan jouw leiderschap en jouw leiderschapsuitdagingen. Zo kun je het ook constructief bespreken met je eigen mensen. De tips zijn meteen in de praktijk toepasbaar. Het geeft je goesting om je eigen leiderschap verder te ontwikkelen.

Vrijdag 28 september ging ik samen met mijn collega Tamira Nicolai naar het Thinking Forward Leadership seminar. Met indrukwekkende sprekers waaronder Marshall Goldsmith, Dan Shapiro en als kers op de taart: Barack Obama! De rode draad in alle verhalen wat ons betreft: We willen winnen als mens. Maar wil je als leider echt winnen, dan moet je je eigen overtuigingen opzij kunnen zetten en oprecht aandacht hebben voor anderen.

Er loopt een verwarde man in de metro van New York. Plotseling loopt hij naar een jonge vrouw, grijpt een baby uit haar armen en sluit zich op in een materialenkast.

De man roept keer op keer: “Als het een engel is, dan houd ik van hem, maar als het de duivel is, dan moet ik hem doden.”

Al snel arriveert het ‘hostage negotiating team’ van de NYP. Er wordt hard op de deur gebonsd en ze roepen dat de man zo snel mogelijk de deur moet openmaken.

De verwarde man gaat hierdoor alleen maar harder roepen: “Als het een engel is…”.

Het ‘hostage negotiating team’ bedenkt zich. Ze roepen door de deur: “Het kind is een engel! Het kind is een engel!”

Maar ondanks de goede intenties gaat de man nog harder roepen. “Hoe weten jullie dat? Wie denken jullie dat je bent?” De situatie lijkt uit de hand te lopen.

Het ‘hostage negotion team’ besluit een korte pauze te nemen om te overleggen. Pas dan realiseren ze zich dat ze eigenlijk niets van deze man en zijn beweegredenen weten. Wat wil deze man eigenlijk bereiken? Hoe kunnen ze meer over hem leren? Het team start met het stellen van open vragen. Zo komen ze erachter dat de man waanideeën heeft over het einde van de wereld. Hij probeert de wereld te redden!

Nu het team dat weet, proberen ze bij de man aan te sluiten. Ze weten de man ervan te overtuigen dat ook zij als politie de wereld willen redden. Ze vragen hem of het misschien mogelijk is om de krachten te bundelen. “Hoe kunnen we elkaar helpen?” Na enkele minuten gaat de deur open. De baby is ongedeerd.

Dit voorbeeld vertelt Dan Shapiro (Harvard Professor en specialist in onderhandeling en conflict bemiddeling) met veel gevoel voor dramatiek aan het publiek van het Thinking Forward Leadership seminar. De bijeenkomst die afgesloten zal worden met een interview met president Obama.

Waarom licht ik nu juist dit voorbeeld er uit?

In dit voorbeeld zit heel duidelijk de rode lijn die door bijna alle andere sprekers van het seminar op de een of andere manier werd aangehaald. Namelijk: We willen als mensen en zeker als leiders winnen! En omdat we graag winnen denken en handelen we vanuit onze eigen emoties, overtuigingen en belangen. In plaats dat we oprecht proberen te begrijpen welke goede redenen de ander heeft om te doen wat hij doet, om vervolgens het gezamenlijke belang aan te spreken.

Marshall Goldsmith (Leiderschapscoach en leiderschapsdenker) doet in dit verband een leuk experiment met de zaal, dat illustreert hoe diep het willen winnen in ons zit.

Stel je rijdt na een vermoeiende dag in je auto door de regen naar huis. Je partner zit naast je. Het is erg druk op de weg en je hebt al lang in de file gestaan. Plotseling roept je partner: “Pas op het is rood!” Hoeveel van jullie zeggen dan: “Bedankt, fijn dat je zo alert bent.” De meeste mensen herkennen zich meer in een geïrriteerde reactie in de trant van: “Jaha… dat heb ik heus wel gezien. Wie is er nu aan het rijden, jij of ik…”

Of je komt thuis na een vermoeiende dag op kantoor. De deur gaat open en het eerste wat je partner zegt is: “Ik ben kapot; ik heb zo’n vervelende dag gehad.” Zeggen we dan: “He wat vervelend voor je. Wil je me er meer over vertellen?” Of “Je denkt dat JIJ een rot dag hebt gehad…dan zal ik je eens vertellen…”. Met veel hilariteit moet het publiek toegeven dat we in deze gevallen niet zo onderzoekend reageren. En dan gaat het nog wel over onze eigen levenspartners.

OK we moeten dus goed luisteren als leiders. Lekkere open deur is dat hoor ik je denken.

Ja het is een open deur, maar gek genoeg vinden we het allemaal erg moeilijk. Chris Argyris beschrijft dat o.a. in zijn boek Overcoming Organizational Defenses. We zijn als mensen geneigd om defensief te reageren. Zeker als het wat spannender wordt. We willen winnen, controle houden, geen gezichtsverlies leiden en liefst rationeel overkomen. Daardoor willen we de ander van ons gelijk overtuigen en blijven we onszelf daarin herhalen. We zijn zo bezig om de ander de overtuigen, dat we niet eens meer horen wat de ander zegt. Welles-nietes gesprekken zijn het gevolg. We leren zo niet van elkaar en een oplossing komt er zo zelden. Pas als we bereid zijn om ons eigen gelijk ter discussie te stellen. Pas dan ontstaat de ruimte om echt te luisteren en te leren van de interessante beweegredenen van de ander. Zonder dat we het daar mee een hoeven zijn overigens.

En dan is het grote moment daar. Obama betreedt het podium. Hij vertelt dat leiderschap begint met luisteren. Om in contact te blijven staan met wat er in de samenleving leeft las hij elke avond, acht jaar lang, 10 brieven van burgers. “Ik wil goed snappen welke consequenties mijn besluiten hebben.” Ook vertelt Obama dat zijn schoonmoeder met zijn gezin in het witte huis woonde. De nuchterheid van deze dame heeft het gezin geholpen met beide benen op de grond te blijven. En zij hielp Obama elke dag te beseffen dat hij de ‘White house bubble’ niet als enige referentiekader moest gaan zien.

Maar treffender nog dan wat hij zegt is wat hij uitstraalt. Hier zit niet iemand die zichzelf op een voetstuk plaatst of benadrukt wat hij allemaal heeft bereikt in het witte huis. Die het allemaal wel snapt en het ons eens even uit komt leggen. Obama luistert daarentegen aandachtig naar de vragen die hem worden gesteld. Hij neemt de tijd over een vraag na te denken en geeft vervolgens heel zorgvuldig een antwoord. In zijn antwoorden stelt hij zich soms kwetsbaar op, gebruikt hij humor en zelfspot. Het zijn adviezen en geen directieven. Ook niet voor zijn opvolger! Kortom hét voorbeeld van leiderschap waarvoor we allemaal naar Amsterdam zijn gekomen.

Wil je meer weten over leiderschap? Neem dan contact op met Huib

photo credits: Ferdi Damman – Denkproducties