Wat maakt jouw generatie anders?

Generatie Z, je oordelen onder de loep 

Generatie Z betreedt de werkvloer. Veel leidinggevenden die wij spreken, vinden het uitdagend om deze nieuwe generatie op een effectieve manier aan te sturen. Er is sprake van onbegrip en (voor)oordelen. Ze zouden geen drive hebben, stoppen ermee als het heel even niet leuk is, verwachten overal over mee te denken maar kunnen eigenlijk nog niets en vinden dat je vanuit een hangmatje in Thailand prima je werk kunt doen.  

Herkenbaar?  
Er zijn talloze artikelen over generatiegericht leiderschap. Vaak geven ze de lezer een aantal tips.  

Ons inziens zijn die tips vaak niet zo effectief. Als je je oordeel niet aanpast, dan ga je de tips namelijk ook niet daadwerkelijk toepassen. Wij geloven dat het belangrijker is je te richten op het aanpassen van je eigen oordeel. Durf je nieuwsgierig te zijn naar een andere generatie? Durf je op onderzoek uit te gaan naar meer informatie om daarmee je oordeel bij te stellen? 

Dit artikel helpt je daarbij!
We gaan in op het verschil tussen generatie- en leeftijdsverschillen. We leren Generatie Z beter kennen én geven je een handige tool om je eigen oordelen over deze generatie onder de loep te nemen.  

Snel naar wat je wilt weten:  

• Het verschil tussen leeftijd- en generatieverschillen 
• Wat onderscheidt Generatie Z?  
• Impact social media 
• Impact corona
• Neem je oordelen onder de loep, maak gebruik van deze handige tool

Het verschil tussen leeftijd- en generatieverschillen 

Generatie- of cultuurverschillen ontstaan doordat de heersende maatschappelijke waarden, normen en percepties in de loop van de tijd veranderen. Schroth (2019)  

In de leeftijd van 10-25 jaar verwerf je als mens waarden en overtuigingen. Het socialisatieproces is in deze jaren het sterkst. Omdat de heersende maatschappelijke waarden en normen door de jaren heen veranderen, veranderen dus ook de waarden en normen die in het socialisatieproces van jongeren een grote rol spelen. 

Een voorbeeld.  
Voor Generatie Z is de #metoo-beweging een significante gebeurtenis tijdens hun jeugd en daarmee ook in hun socialisatieproces. Voor veel Generatie Z-ers zijn (fysieke) omgangsvormen een belangrijke waarde geworden. 

Nu denk je misschien: maar ík vind #Metoo ook erg belangrijk!  
Wat is het verschil? Het generatiedenken ontkent op geen enkele manier dat een belangrijke gebeurtenis voor iedereen als belangrijk ervaren kan worden. Het verschil is dat de gebeurtenis jou, maar zeker een groep mensen uit een andere leeftijdscategorie minder vormt. Het speelt voor mensen in jouw leeftijdscategorie een minder grote rol. 

En dan is er nog een verschil tussen gedragingen die horen bij een bepaalde generatie en gedragingen die simpelweg horen bij de leeftijdsfase.  

Zo komt Generatie Z nu de arbeidsmarkt op, met een nieuwsgierigheid, maar ook onzekerheid, die waarschijnlijk iedere andere generatie herkent van de eerste baan die zij ooit hadden. En is generatie Y druk met het krijgen en opvoeden van kleine kinderen en struggelt deze momenteel met het hooghouden van grotendeels dezelfde set ballen die de pragmatische generatie voor hen hooghield. Daarbij zullen zij ongetwijfeld over 25 jaar met een aantal vergelijkbare uitdagingen kampen als Generatie X nu. Zoals het verzorgen van behoeftige ouders en het nadenken over een goede besteding van het pensioen. Het is dus goed om onderscheid te maken tussen gedragingen die typisch zijn voor de leeftijdsfase waarin iemand zich bevindt en tussen gedragen die specifiek horen bij een generatie. 

Wat onderscheidt Generatie Z dan? 

Impact van social media en Corona

Daarnaast is er nog de impact van social media en Corona op deze generatie.     

Hopelijk geeft bovenstaande een inkijkje in de leefwereld van generatie Z. Misschien helpt het je ook je oordeel of het begrip voor de generatie wat bij te stellen. Anders helpt onderstaande tool je daar ongetwijfeld bij. 

Neem je oordelen onder de loep, maak gebruik van deze handige tool 

We hebben als mens de kwaliteit, maar ook de valkuil om dát te zien wat we willen zien. Het is een kwaliteit omdat het ons focus geeft en helpt snel beslissingen te maken.  

Een valkuil, omdat we, zodra we ergens een mening over hebben of iets als waarheid aannemen, vooral nog zien wat daarbij past. Bijvoorbeeld die ontzettende zeurpiet van een collega. Die ooit een mooi voorstel van jou tegenhield door een aantal lastige vragen en die je in bijna iedere meeting betrapt op kritiek en negativiteit. Of die aardige buurvrouw die ooit aanbood je stoepje te vegen, zie je geregeld aardige dingen doen voor een ander. Onwaar? Uiteraard niet, je ziet het haar immers doen. Maar wat je niet waarneemt is dat ze ook geregeld moppert. Bovendien is het natuurlijk maar de vraag of het aardigheid is wat je ziet. Dat is jouw interpretatie.  

Mogelijk komt haar handelen wel voort uit bemoeizucht, of is het een ontzettende controlfreak. Zo kan het ook zijn dan je collega niet zozeer kritisch en negatief is, maar vanuit een groot hart voor de zaak zeker wil zijn dat jullie de goede keuzes maken. Ons brein is simpelweg selectief in wat het waarneemt en dat wordt gestuurd door eerdere ervaringen en conclusies. 

Neem nu je Generatie Z-collega voor ogen. Welk oordeel heb je over hem of haar gevormd? Welk gedrag zie je veel? Probeer dat nu eens zo concreet mogelijk te omschrijven. Als voorbeeld: 

Niet: Hij heeft geen werkethos.  

Maar: Ik zie hem 2x per week om 16.15 uur naar huis gaan, hij sport bijna iedere dag en hij heeft mij gevraagd hoe hij extra verlofdagen kan kopen. 

Puur kijkend naar deze feiten. Zou je daar dan ook een andere conclusie aan kunnen koppelen dan een gebrek aan werkethos? Bijvoorbeeld: Deze collega zoekt naar een goede work/life balans. Of: deze collega heeft een goede discipline.  

We snappen dat je je oordeel niet direct volledig bijstelt. Maar de oefening kan je wel helpen je eigen blikveld te verruimen. Er is meer waarheid te vinden dan enkel je eigen oordeel. 

Dat ervaarde ook een deelnemer aan een door ons gegeven workshop over generatiegericht leiderschap. Bij het doen van deze oefening kwam ze tot het volgende inzicht:  

Haar generatie Z-collega omschreef ze als ongemotiveerd. Waar ze dat aan dacht te zien, was zijn onderuitgezakte houding achter zijn laptop.  

“Hoe zou je dat ook kunnen interpreteren?” vroeg ik.  

Ze dacht even na. 

 “Misschien voelt hij zich wel gewoon heel erg thuis bij ons!” 

Ik ben benieuwd hoe ze hem de volgende dag anders benaderd heeft.  

En hoe ga jij je oordeel over een collega bijstellen? Laat het ons weten!