Een goed leider houdt zijn kaken op elkaar en zijn oren open

Herken je dit?
Tijdens een vergadering wil je de recente daling in verkoopprestaties met je team bespreken. Tijdens het gesprek deelt een teamlid, Anna, haar inzicht dat de verkoopstrategie niet aansluit bij de behoeften van de klant. Je knikt, maar luistert eigenlijk maar half, omdat je nog voor het einde van de vergadering je punt wilt maken dat de daling te wijten is aan een gebrek aan inzet van het team. En je hebt je al voorgenomen om daar meer op te gaan sturen. Je mist hierdoor de waardevolle feedback van Anna en de kans om de werkelijke oorzaak van het probleem te adresseren. Dit is een klassiek voorbeeld waarbij luisteren wordt verward met horen, en de vooringenomenheid van een manager een barrière vormt voor effectieve communicatie en probleemoplossing.

Wat is empathisch Luisteren?
Empathisch luisteren is de kunst van het diep begrijpen van de perspectieven, gevoelens en gedachten van de ander. Het gaat verder dan het actief luisteren, waarbij knikjes en luistergeluiden een rol spelen. Empathisch luisteren omvat het volledig afstemmen op de spreker, het begrijpen van de verborgen emotionele lagen in de communicatie, en het erkennen van de boodschap zonder vooroordeel of oordeel. Het vereist een diepgaande betrokkenheid en een bereidheid om de wereld vanuit het perspectief van de ander te zien, zelfs als dit verschilt van de eigen overtuigingen of meningen.

Waarom is het belangrijk?
Empathisch luisteren is cruciaal in leiderschapsrollen, omdat het:
1. Een Veilige Werkomgeving Creëert: Het bouwt vertrouwen op en moedigt openheid en eerlijkheid aan, wat essentieel is voor een gezonde teamdynamiek.
2. De Behoeften van het Team Belicht: Het stelt managers in staat om diepere inzichten te verkrijgen in wat hun teamleden echt nodig hebben, wat leidt tot betere begeleiding en ondersteuning.
3. Relaties Versterkt: Het helpt niet alleen om sterke banden binnen het team te vormen, maar verbetert ook de interactie met klanten en stakeholders door een beter begrip en respect voor hun behoeften en verwachtingen.

Waarom is het moeilijker dan we misschien denken?

Empathisch luisteren is uitdagend omdat het ons vraagt om onze eigen vooroordelen, aannames en emoties tijdelijk opzij te zetten. Het vereist een hoog niveau van zelfbewustzijn en de vaardigheid om volledig aanwezig te zijn in het moment. Dit betekent dat je moet kunnen balanceren tussen luisteren en reageren, en tussen begrip en betrokkenheid, zonder je eigen perspectief de overhand te laten nemen.

Wat is een goede manier om het te oefenen?
Om je te oefenen in empathisch luisteren kun je beginnen om in een volgend gesprek de volgende stappen te ondernemen.

1. Reflecteer voorafgaand aan het gesprek wat je eigen overtuigingen, meningen en aannames zijn over het betreffende onderwerp.

2. Tijdens het gesprek, concentreer je je volledig op de spreker. Dit betekent:
Alle afleidingen uitschakelen (telefoons, computerschermen).
De drang weerstaan om je gedachten te laten afdwalen of te plannen wat je vervolgens gaat zeggen.

3. Je volledig focussen op de woorden van de spreker, hun toon, lichaamstaal, en de emoties die ze uitdrukken.

Wanneer je merkt dat je begint te oordelen of een conclusie trekt over wat de spreker zegt, herinner jezelf er dan aan om een stap terug te doen. Dwing jezelf om niets te zeggen. Ook niet als er een stilte valt.