Grenzen aan het Creëren van Draagvlak
21 juni 2023
•3 minuten
Als organisatieadviseur stuit ik vaak op de behoefte aan ‘draagvlak’ in het veranderingsproces. Ik moet oppassen dat ik zelf dan al niet gelijk in de weerstand schiet. We willen veranderen, maar het doel lijkt te worden het creëren van draagvlak.
Het lijkt wel een mantra: “We moeten draagvlak creëren”. Maar wat als dit streven de werkelijke doelstelling – verandering – overschaduwt? En wat als de nadruk op consensus leidt tot stagnatie, energielekken, en verantwoordelijkheidsontduiking?
Draagvlak geen doel
Het creëren van draagvlak is ongetwijfeld essentieel voor een succesvolle transformatie. Het impliceert dat medewerkers de verandering begrijpen, ondersteunen en ernaar handelen. Maar te veel focus op draagvlak kan afleiden van de beoogde verandering, innovatie en daadkracht belemmeren en zelfs een energielek worden. Het streven naar draagvlak kan een doel op zich worden, in plaats van een middel om verandering te bereiken. En hoeveel draagvlak is nodig? Moet je streven naar 100% of is meer dan 50% genoeg?
De onevenredige nadruk op communicatie, leidt vaak tot eenzijdige gesprekken, waarin het management de richting bepaalt en medewerkers passief volgen. Vaak zonder al te veel succes. Het probleem van zo’n aanpak is namelijk dat de mensen om wie het gaat, zelf niet hoeven na te denken. Er wordt vóór ze gedacht. Alle goed bedoelde world-cafe bijeenkomsten, brainstorm- en heisessies ten spijt. Het effect is daarom vaak iets anders dan wat wij willen. In plaats van proactiviteit en ondernemerschap vertonen ze ‘aangeleerde hulpeloosheid’.
Het alternatief? We gaan het gewoon doen!
Een agile benadering van verandermanagement, waarbij verandering wordt gezien als een continu, iteratief proces. In plaats van volledige consensus te zoeken voordat een verandering wordt doorgevoerd, wordt de verandering stapsgewijs doorgevoerd met voortdurende feedback en aanpassingen van medewerkers.
Een agile veranderaanpak betekent het definiëren van visie en doelstellingen, het vormen van een cross-functioneel team, het plannen en prioriteren van taken, iteratieve uitvoering, het aanmoedigen van continue feedback en verbetering, regelmatige reflectie, flexibiliteit, waardegerichtheid, transparantie en het werken op een duurzaam tempo.
Deze benadering verandert het perspectief op draagvlak. Het gaat niet langer over een top-down aanpak waarbij managers draagvlak creëren door middel van communicatie. In plaats daarvan gaat het over samenwerking, betrokkenheid en eigenaarschap op alle niveaus van de organisatie. Het betekent dat verandering iets is dat samen wordt aangepakt, met een gedeelde visie en voortdurende communicatie.
Betrokkenheid en eigenaarschap
In deze context wordt ‘draagvlak’ niet langer gezien als een obstakel om te overwinnen of een doel om na te streven, maar als een natuurlijk bijproduct van een goed geleid veranderingsproces. In plaats van te focussen op ‘draagvlak creëren’, moeten organisaties streven naar het ‘bevorderen van betrokkenheid’ en het ‘cultiveren van eigenaarschap’. Het draait allemaal om de vraag: hoe kunnen we de medewerkers betrekken bij de verandering op een manier die hen motiveert, betrokken maakt en activeert?
In de agile aanpak wordt draagvlak niet gecreëerd, maar ontstaat het. En dat is misschien wel het mooiste aspect van een agile benadering van verandering: het respecteert de autonomie en expertise van iedereen in de organisatie, en stelt hen in staat om samen te werken aan een gezamenlijke visie op succes.
Welke ambities wil jij realiseren?
Schroom niet ons te contacten, dan organiseren we een aanstekelijke afspraak.
